NRK kastar stein i glashus om podkast

• Dette er et debattinnlegg. Innlegget uttrykker skribentens egne synspunkter.

Spørsmålet er relevant – men ikkje på den måten NRK stiller det. For det verkelege problemet her er ikkje at ein kommunal podkast har få lyttarar. Det er NRK si forholdsvise vesle dekning av Fornebubanen – eit historisk gigantprosjekt – med kritisk, opplysande eller forklarande journalistikk. 

I så måte kastar NRK stein i glashus. De bør heller spørje om korleis samferdslemilliardane våre blir brukt.

Pressa blir utkonkurrert

Ein enkel teljing syner at NRK kjem langt ned på lista over mediehus med god dekning av «Fornebubanen». Mange av NRK sine konkurrentar har stoff som spenner frå byggjeteknikk og finansiering, til kritikk frå grunneigarar og politikarar. I NRK si dekning er det langt mellom eigeninitiert, kritisk eller forklarande journalistikk.

Samstundes har Fornebubanen-prosjektet eit pålagt informasjonsansvar overfor innbyggjarane. Kva skal dei gjere når riksmedia ikkje løfter saka? Dei må opne eigne kanalar. 

Svaret har mellom anna vore ein podkast med låge produksjonskostnader (under 20.000 kroner til utstyr og intern arbeidstid), men med høgt informasjonsinnhald. 

I den siste handla det om kva som skjer når banen skal koplast på t-banenettet ved Majorstua. Det er kvalitetsinnhald om tunnelarbeid, tryggleik, miljøtiltak og trafikale konsekvensar. Dette er ikkje public relations (PR) som reklame, men PR som formidling til publikum/offentlegheita – i tråd med plikter og forventningar i eit offentleg ordskifte. Kven som helst kan gå inn og høyre sjølve.

Pressa si informasjonsrolle

Kritikken frå NRK hadde vore meir truverdig dersom kringkastaren sjølv hadde brukt ressursane sine på å fylgje prosjektet– med gravande journalistikk, reportasjar frå anlegga, intervju med ingeniørar og økonomar, og analyser av politiske prioriteringar og ansvar. 

Men det har dei ikkje gjort. Og då vert kritikken mot informasjonsarbeidet til Fornebubanen ikkje berre tynn – han vert direkte undergravande for tilliten til pressa.

Informasjonsrolla til den frie pressa skal: 1. formidle fakta, 2. bidra til meiningsdanning i eit offentleg ordskifte og 3. halde makta ansvarleg. Dekninga av Fornebubanen er berre eitt døme der ein sviktar på fleire nivå.

Informasjonspodkastar frå offentleg sektor gjer eit forsøk på å fylle eit informasjonsvakuum – ikkje fordi dei ønskjer å konkurrere med pressa, men fordi pressa ofte trekkjer seg tilbake frå si samfunnsrolle.

Pressa si rolle

PR-ekspert Tor Mikkel Wara i Frp kommenterer i NRK-saka at offentlege etatar heller burde leggje ut god informasjon på nett – «eller ta telefonen». NRK burde utfordra han på det. Nettsidene er jo gode. Skal verkeleg tilsette i kommunen bruke dagane på å forklare tunnelprosjektet éin og éin gong til tilfeldige innringarar? 

Men den vinkelen passar vel ikkje. Fakta er at informasjonsarbeid i 2025 handlar om tilgjenge og tillit – ikkje telefonkø.

Medan mediehusa no flokkar seg om offentleg informasjonsarbeid som eksempel på sløsing, unngår dei å stille kritiske spørsmål til eigne redaksjonelle prioriteringar. Det er ikkje informasjonsfolk eller podkastar i kommunen som gjer journalistikken dårleg – det klarer dei fint sjølve i jakta på neste klikk. 

NRK brukar irriterande mykje radiotid på å reklamere for eigne podkastar. Men det er misforstått at kvalitet kan målast i lyttar- og sjåartal. Fornebubanen sin podkast har høg kvalitet og kostar mindre enn ein millimeter med skinnegang – og gir i det minste folk eit høve til å følgje med. Det er meir enn ein kan seie om NRK si dekning. 

Det verkelege problemet er ikkje podkastane, men det journalistiske fråværet.